Lista aktualności
ochrona lasu
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy: biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne), abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury), antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Owady. Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach niektóre z nich stanowią zagrożenie dla lasu. Dzielimy je wtedy na: szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne), szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione w skutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).
Okresowe, masowe występowanie niektórych gatunków owadów (tzw. gradacja) stanowi poważne zagrożenie dla trwałości lasu. Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub ograniczenie liczebności populacji szkodliwych owadów.
Najwięcej szkód wyrządzają owady, których gąsienice lub larwy ogryzają lub zjadają liście czy igły. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych należą populacje chrabąszcza majowego i kasztanowca, brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, strzygoni choinówki, boreczników, zwójki zieloneczki.
Jesienią leśnicy sprawdzają liczebność pędraków i larw owadów zimujących w ściółce i glebie, aby oszacować zagrożenie dla lasu na rok następny. Liczebność nadmiernie występujących owadów ogranicza się przez:
wykładanie i kontrolę różnego rodzaju pułapek (feromonowych i klasycznych), wyznaczanie i szybkie usuwanie z lasu drzew opanowanych przez owady, opryski certyfikowanymi preparatami.
Zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych
W ostatnich latach największe zagrożenie ze strony owadów występuje w d-stanach dębowych, które to osłabione przez zjawiska pogodowe i klimatyczne dodatkowo są uszkadzane w różnym stopniu przez foliofagi.
Nadleśnictwo wspólnie z Zespołem Ochrony Lasu w Łopuchówku oraz Instytutem Badawczym Leśnictwa wprowadziło stały i systematyczny monitoring d-stanów dębowych w celu ustalenia głównych sprawców defoliacji oraz podjęcia skutecznych zabiegów zwalczających z wykorzystaniem techniki lotniczej. W roku 2013 rozpoczęliśmy, trwające do dzisiaj, obserwacje miernikowców na opaskach lepowych. Ich wyniki uzupełniają wiedzę o aktualnym zagrożeniu naszych dębin ze strony foliofagów.
Zagrożenie ze strony szkodników wtórnych
Osłabione drzewostany dębowe narażone są na szkodniki wtórne żerujące pod korą, w łyku i miazdze. Do najważniejszych szkodników wtórnych drzewostanów dębowych w Nadleśnictwie należy opiętek dwuplamkowy ‑ preferujący osłabione i prześwietlone (o luźnym zwarciu) drzewostany.
W celu ograniczenia nadmiernego rozmnażania szkodników wtórnych Nadleśnictwo prowadzi gospodarkę w oparciu o:
- przestrzeganie zasad higieny lasu,
- dokonuje w zależności od potrzeb oceny zagrożenia,
- surowiec drzewny jest terminowo wywożony z lasu
- w przypadku konieczności zabezpiecza drewno przed zasiedlaniem
- prowadzi kontrolę rozmnoży szkodników przy zastosowaniu pułapek feromonowych.
Grzyby patogeniczne należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący hubę korzeniową oraz opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna jest w tym wypadku kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i w razie potrzeby stosowanie preparatów ochronnych.
Zagrożenie ze strony pasożytniczych grzybów występuje głównie w drzewostanach sosnowych na gruntach porolnych, szczególnie od huby korzeniowej.
Na terenie Nadleśnictwa Krotoszyn istnieje 1235 ha drzewostanów na gruntach porolnych.
Celem ochrony drzewostanów przed chorobami grzybowymi i zmniejszenia w przyszłości szkód stosuje się następujące środki profilaktyczne:
- wczesne wykonywanie czyszczeń późnych w młodnikach,
- prawidłowe wykonywanie trzebieży wczesnych - wykonując cięcia pielęgnacyjne w drzewostanach z występującą hubą korzeniową, co najmniej w 2 nawrotach,
- pniaki po ściętych drzewach zabezpiecza się biopreparatami,
- w powstałych po hubie lukach wprowadzane są gatunki liściaste,
Ostoje ksylobiontów. Celem tworzenia ostoi ksylobiontów jest poprawa bytowania i rozwoju gatunków żyjących na rozkładającym się drewnie. Nadleśnictwo wytypowało drzewostany, w których przy zachowaniu standardów ochrony lasu, istniała możliwość pozostawienia posuszu czynnego i jałowego (posusz ekologiczny) w różnych fazach rozkładu.
Ssaki roślinożerne. Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną.
Zagrożenie ze strony zwierząt łownych. Zainwentaryzowane szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne w drzewostanach stanowią 49% wszystkich szkód .
W celu zmniejszenia szkód ze strony zwierząt łownych wykonuje się grodzenia nowo zakładanych upraw oraz zabezpieczenie istniejących upraw repelentami.
Działalność człowieka. Może stanowić duże zagrożenie dla lasu. Leśnicy dbają o to, by osoby odwiedzające las czuły się bezpiecznie i jednocześnie same przestrzegały przepisów prawa. Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób włącza się np. w zwalczanie procederu zaśmiecania lasów czy jazdy w niedozwolonych miejscach na motocyklach, quadach. Nie ma już praktycznie przyzwolenia społecznego na takie zjawiska, jak kradzieże drewna czy kłusownictwo.
Ochrona przeciwpożarowa. Ogromnym zagrożeniem dla lasu jest ogień. Ochrona przeciwpożarowa lasu oparta jest na sprawnym i skutecznie działającym systemie, dzięki któremu możliwe jest szybkie wykrywanie pożarów, alarmowanie odpowiednich służb ratowniczych i prowadzenie akcji gaśniczej. Elementy tego systemu to: punkty alarmowo-dyspozycyjne, działające we wszystkich regionalnych dyrekcjach LP i nadleśnictwach, sieć dostrzegalni przeciwpożarowych, z których prowadzi się obserwację lasu, sieć punktów prognostycznych i pomocniczych, wyposażonych w odpowiednią aparaturę do pomiaru wilgotności ściółki sosnowej i powietrza, w których określa się aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu,
sieć łączności radiotelefonicznej, sieć dojazdów pożarowych, bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu, sieć punktów czerpania wody, pasy przeciwpożarowe, oddzielające las od obiektów stanowiących zagrożenie pożarowe (takich jak np. parkingi leśne, linie kolejowe, zakłady przemysłowe, drogi publiczne, poligony wojskowe). W okresie zwiększonego zagrożenia pożarowego działają również leśne bazy lotnicze. Stacjonują w nich samoloty oraz śmigłowce, które są wykorzystywane do patrolowania obszarów leśnych i gaszenia pożarów. Okresowy zakaz wstępu do lasu to sposób na zapewnienie bezpieczeństwa z jednej strony człowiekowi, z drugiej – lasom i ich mieszkańcom. Wprowadzany jest decyzją nadleśniczego w przypadku występowania dużego zagrożenia pożarowego – jeżeli przez kolejnych pięć dni wilgotność ściółki sosnowej, mierzona o godz. 9 rano, będzie niższa od 10 proc. Pozwala on na sprawniejsze prowadzenie działań przeciwpożarowych i zredukowanie niebezpieczeństwa dla osób mogących znaleźć się podczas pożaru na terenie lasu. Za nieprzestrzeganie zakazu wstępu do lasu grozi mandat w wysokości 500 zł.