Asset Publisher Asset Publisher

Rozbłyski w mrokach nocy

W ciepłe czerwcowe i lipcowe wieczory w naszych lasach możemy zaobserwować niewielkie świecące punkty poruszające się w powietrzu. To świetliki, nazywane popularnie robaczkami świętojańskimi. Te tajemnicze owady zawsze wzbudzają zachwyt obserwujących je ludzi.

W Polsce występują trzy gatunki świetlików: iskrzyk, świeciuch i świetlik świętojański. Najbardziej widowiskowym z nich jest iskrzyk, który świeci najjaśniej i to właśnie on stanowi atrakcję letnich wieczorów. Samce latają po zmierzchu w poszukiwaniu partnerek, znajdujących się na ściółce lub roślinach runa. Obie płcie emitują światło, ułatwiające im odnalezienie się.

Narząd świecący składa się z komórek nazywanych fotocytami, umieszczonych pod przezroczystymi płytkami pancerza. W ich otoczeniu znajduje się też swoisty wzmacniacz w postaci komórek, zawierających, odbijające światło, kryształki kwasu moczowego. Fotocyty zawierają enzym lucyferazę, dzięki któremu zachodzi „świetlista" reakcja chemiczna (utlenianie lucyferyny). Proces ten nazywa się bioluminescencją. Świetliki mogą dowolnie włączać i wyłączać swoje lampki.

Wszystkie gatunki świetlikowatych występujących w naszym kraju wyróżnia wyraźny dymorfizm płciowy. Samce są latającymi chrząszczami, natomiast samice są bezskrzydłe i bardziej przypominają larwy niż owady dorosłe. Imago żyją około tygodnia. W tym czasie nie pobierają żadnego pokarmu. Ich głównym zadaniem jest rozmnażanie się.

Po zapłodnieniu samice składają jaja do gleby. Wylęgają się z nich larwy, rozwijające się przez trzy lata. Żywią się drobnymi ślimakami, na które polują w ściółce. Taki sposób odżywiania nazywa się gastropodofagią.

Korzystając z wakacji, wybierzmy się wieczorem do lasu i zaobserwujmy to misterium przyrody. Pozostało nam jeszcze kilkanaście dni. Następna okazja będzie dopiero za rok.